Η επικαιροποίηση της «χαρτογράφησης» των προβλημάτων που εξακολουθούν να υπάρχουν για την ομαλή διεκπεραίωση των διαδικασιών του ΕΣΠΑ 2014-2020, ήταν το αντικείμενο σύσκεψης της Αντιπεριφερειάρχη, αρμόδιας για θέματα Αναπτυξιακού Προγραμματισμού κ. Τατιάνας Καλογιάννη με στελέχη της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης της Περιφέρειας Ηπείρου.
Η μη επίλυση αυτών- που είναι αποκλειστικής αρμοδιότητας της Κεντρικής Διοίκησης- όπως επισημάνθηκε και στον πρόσφατο απολογισμό της Περιφερειακής Αρχής, δυσχέρανε, αλλά και σε πολλές περιπτώσεις συνεχίζει να προκαλεί προβλήματα στην ομαλή διεκπεραίωση των διαδικασιών του προγράμματος σε επίπεδο Περιφέρειας και για το λόγο αυτό η Περιφερειακή Αρχή εντείνει τις πιέσεις της προς τις αρμόδιες υπηρεσίες των υπουργείων για την επίσπευση των αποφάσεων που απαιτούνται.
Τα κυριότερα προβλήματα ή ελαττώματα είναι τα εξής:
- Καθυστέρηση στην σύνταξη, στην έγκριση και στην δημοσίευση των προσκλήσεων κρατικών ενισχύσεων, λόγω της μη ύπαρξης για μεγάλο χρονικό διάστημα (μέχρι τα τέλη του 2017) πρότυπων προσκλήσεων και τυποποιημένων εντύπων, αλλά και της διαδικασίας που επιλέχθηκε για την ανάπτυξη των υποσυστημάτων της κάθε πρόσκλησης στο Πληροφοριακό Σύστημα Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ), ώστε να είναι δυνατή η δημοσίευση αυτών αλλά και η έγκριση και παρακολούθηση των προτάσεων.
- Καθυστέρηση στην ενεργοποίηση δράσεων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ), αφού για την υλοποίηση των δράσεων ΤΠΕ απαραίτητη προϋπόθεση ήταν η ύπαρξη Εθνικής Ψηφιακής Στρατηγικής η οποία ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 2016, ενώ από τότε και μέχρι σήμερα η συνεργασία με την Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Πολιτικής για την έκδοση προσκλήσεων είναι ιδιαίτερη δύσκολη.
- Καθυστέρηση στην σύσταση του Ταμείου Επιχειρηματικότητας (ΤΕΠΙΧ ΙΙ)και μη ολοκλήρωση, μέχρι σήμερα, των διαδικασιών για την ενεργοποίηση του Ταμείου και τη χορήγηση δανείων στις επιχειρήσεις.
- Καθυστέρηση στην χαρτογράφηση των αναγκών του τομέα παιδείας, που είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση των σχετικών δράσεων σε όλες τις βαθμίδες της παιδείας.
- Καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των διαδικασιών απόκτησης γης, δεδομένου ότι οι απαλλοτριώσεις ορίζονταν στο Ν4314/2014 και στον Ν4412/2016 ως προπαρασκευαστικές ενέργειες που έπρεπε να ολοκληρωθούν πλήρως για να προχωρήσει η δημοπράτηση των υποέργων. Η πρόβλεψη καταργήθηκε με την δημοσίευση του Ν4447/2016 τον Δεκέμβριο του 2016 με τον οποίο τροποποιήθηκαν οι προϋποθέσεις για την εκκίνηση της διαδικασίας ανάθεσης δημόσιας σύμβασης ή σύμβασης παραχώρησης έργου.
- Καθυστέρηση στην ολοκλήρωση προμηθειών.Παρατηρείται μεγάλη καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των διαδικασιών ανάληψης νομικών δεσμεύσεων κυρίως σε Υποέργα εξοπλισμού λόγω των χρονοβόρων διαδικασιών προσφυγών και ασφαλιστικών μέτρων που υποβάλλονται από τους συμμετέχοντες.
- Καθυστέρηση στην υλοποίηση δράσεων αρμοδιότητας Υπουργείου Υγείας, καθώς μόλις τον Ιανουάριο του 2018 ολοκληρώθηκε η διαβούλευση του Υπουργείου με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διαδικασία απαραίτητη για την υλοποίηση των δράσεων.
- Καθυστέρηση στην υλοποίηση δράσεων προώθησης στην απασχόληση, καθώς δεν έχει ακόμη καθοριστεί ο Φορέας που θα υλοποιήσει τις δράσεις, ως Ενδιάμεσος Φορέας των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων.
- Καθυστέρηση στην υλοποίηση δράσεων κατάρτισης / επιμόρφωσης, δεδομένου ότι δεν έχει ακόμη καθοριστεί το θεσμικό πλαίσιο εφαρμογής από το αρμόδιο υπουργείο.
- Καθυστέρηση στο πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας «Ελλάδα- Αλβανία 2014-2020». Είναι χαρακτηριστικό ότι από την Πέμπτη 24 Νοεμβρίου 2016 κατά την οποία η 2η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης του προγράμματος συνήλθε στην Ηγουμενίτσα, αποφάσισε και ενέκρινε τα έργα, μόλις στις αρχές Απριλίου 2018 υπογράφτηκαν οι Συμβάσεις μεταξύ των «επικεφαλής» εταίρων και της αρμόδιας Διαχειριστικής Αρχής, με αποτέλεσμα να μην έχει εκκινήσει, ακόμη, η υλοποίηση των έργων, στη λίστα των οποίων περιλαμβάνονται δύο πολύ μεγάλης κοινωνικής και οικονομικής αξίας για το περιβάλλον και τον τουρισμό της Ηπείρου, η Μονάδα Κομποστοποίησης της Π.Ε. Άρτας και τα Καταδυτικά Πάρκα στις Π.Ε. Πρέβεζας και Θεσπρωτίας.
Η Αντιπεριφερειάρχης κ. Τ. Καλογιάννη, δήλωσε σχετικά τα εξής:
«Η Περιφερειακή Αρχή της Ηπείρου, έχει καταφέρει τα προηγούμενα χρόνια, να υλοποιήσει δεκάδες έργα και πράξεις και στις τέσσερις Περιφερειακές Ενότητες, ξεπερνώντας τα προβλήματα που προκλήθηκαν από τη θέσπιση και τις συνεχόμενες αλλαγές του νόμου περί δημοσίων συμβάσεων, καθώς χρειάστηκε μεγάλο χρονικό διάστημα για προσαρμογή των υπηρεσιών στο νέο πλαίσιο. Διαπιστώνεται ωστόσο ότι υπάρχουν τροποποιήσεις του Νόμου στις οποίες προβλέπονται διαδικασίες που ακόμα δεν έχουν ενεργοποιηθεί. Εκτός αυτού, είναι αδιανόητο ότι με αποκλειστική ευθύνη της κεντρικής διοίκησης και ενώ βρισκόμαστε στο 5ο έτος εξέλιξης της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου ΕΣΠΑ 2014-2020, να διαπιστώνονται ακόμη καθυστερήσεις και σε δράσεις που αφορούν κυρίως τον ιδιωτικό τομέα».